The World’s #1 Novel! 📖 the Controversial Story of Anna Karenina

The World’s #1 Novel! 📖 the Controversial Story of Anna Karenina ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ: ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਕਹਾਣੀ ਜੋ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਹੱਦਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ! ਸਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਦੋਸਤੋ, ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ ਤੁਹਾਡੇ ਆਪਣੇ ਗਿਆਨ ਭਰਪੂਰ ਬਲੌਗ ‘ਤੇ! ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲੱਖਾਂ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸੋਚ ਰਹੇ ਹੋਵੋਗੇ, ਆਖਿਰ ਅਜਿਹੀ ਕਿਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ?

ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 125 ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਓਰਹਾਨ ਪਾਮੁਕ ਅਤੇ ਜੋਨਾਥਨ ਫਰੈਂਜ਼ਨ, ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਪਸੰਦੀਦਾ 10 ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਕਿਹੜੀ ਕਿਤਾਬ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਆਈ? ਜਵਾਬ ਸੀ, ਰੂਸੀ ਲੇਖਕ ਲੀਓ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦਾ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲ, ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’।

ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਖਤ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ। ਅੱਜ ਇਸ ਬਲੌਗ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਅਮਰ ਰਚਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕੁੱਝ ਖਾਸ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲੱਭਾਂਗੇ:

• ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਜਿਸਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖਾਸ ਸੀ?
• ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਲੀਓ ਟਾਲਸਟਾਏ ਕੌਣ ਸਨ?
• ਅਤੇ, ਇਸ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਹਿੱਸਾ ਇਸਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਸੰਪਾਦਕ ਨੇ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ?

ਤਾਂ ਆਓ, 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਰੂਸ ਦੀ ਸ਼ਾਹੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀਏ ਅਤੇ ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ।

---

ਇੱਕ ਬਾਗੀ ਰੂਹ: ਐਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਔਰਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਜਿਸਨੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੀ ਖਾਸ ਸੀ? ਇਸਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ, ਸਾਨੂੰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਰੂਸੀ ਕੁਲੀਨ ਵਰਗ (Russian aristocracy) ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਮਾਜ ਸੀ ਜੋ ਸਖਤ ਨਿਯਮਾਂ ਅਤੇ ਦਿਖਾਵੇ ‘ਤੇ ਚੱਲਦਾ ਸੀ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ, ਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬਾ (social status) ਹੀ ਸਭ ਕੁਝ ਸੀ।

ਸਾਡੀ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਨਾਇਕਾ, ਐਨਾ ਆਰਕਾਡਯੇਵਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ (Anna Arkadyevna Karenina), ਇਸੇ ਉੱਚ ਸਮਾਜ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਉਹ ਬੇਹੱਦ ਖੂਬਸੂਰਤ, ਬੁੱਧੀਮਾਨ, ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉੱਚ-ਦਰਜੇ ਦੇ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਅਲੈਕਸੀ ਕੈਰੇਨਿਨ (Alexei Karenin) ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਉਸ ਤੋਂ ਵੀਹ ਸਾਲ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਐਨਾ ਸੇਂਟ ਪੀਟਰਸਬਰਗ (St. Petersburg) ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਬਾਹਰੋਂ ਦੇਖਣ ‘ਤੇ, ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੰਪੂਰਨ (perfect) ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ, ਉਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਫਸੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਫ਼ ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਫਰਜ਼ ਹੈ।

ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਤੂਫਾਨ ਉਦੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ, ਖੂਬਸੂਰਤ, ਅਤੇ ਜੋਸ਼ੀਲੇ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ, ਕਾਉਂਟ ਵਰੋਂਸਕੀ (Count Vronsky) ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਵੱਲ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਿੱਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਜਨੂੰਨੀ ਪ੍ਰੇਮ ਸਬੰਧ (passionate love affair) ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਲਈ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਬੰਧ ਰੱਖਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਗੱਲ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਇੱਕ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਔਰਤ ਲਈ, ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪਾਪ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸਮਾਜਿਕ ਬਰਬਾਦੀ (social ruin) ਸੀ।

ਐਨਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਸੰਭਵ ਚੋਣ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ: ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਇੱਜ਼ਤ ਲਈ ਇੱਕ ਪਿਆਰ-ਰਹਿਤ, ਘੁੱਟਣ ਵਾਲੇ ਵਿਆਹ ਵਿੱਚ ਰਹੇ, ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਚੁਣੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਬੇਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਬਰਬਾਦ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਐਨਾ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਇਸ ਦੋਗਲੇਪਣ (hypocrisy) ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਛੁਪਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੀ; ਉਹ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਨਾਲ ਜਿਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਹੀ ਹਿੰਮਤ ਉਸਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ (tragedy) ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।

---

ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਸ਼ਾਹਕਾਰ: ਲੀਓ ਟਾਲਸਟਾਏ

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਲੇਖਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਲੀਓ ਟਾਲਸਟਾਏ (Leo Tolstoy) ਕੌਣ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਨਾ ਵਰਗੇ ਇੱਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਪਾਤਰ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ? ਟਾਲਸਟਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਾਵਲਕਾਰ ਨਹੀਂ ਸਨ; ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਸਨ। ਉਹ ਰੂਸ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਕੁਲੀਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ “ਕਾਊਂਟ” (Count) ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਕ੍ਰੀਮੀਅਨ ਯੁੱਧ (Crimean War) ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿਸਦੇ ਤਜ਼ਰਬਿਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ।

ਟਾਲਸਟਾਏ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲਾਂ – ‘ਵਾਰ ਐਂਡ ਪੀਸ’ (War and Peace) ਅਤੇ ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ (Anna Karenina) – ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਕਨੀਕੀ ਰਚਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਪਰ ਟਾਲਸਟਾਏ ਸਿਰਫ਼ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲਿਖਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਡੂੰਘੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ (philosopher), ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ (social reformer), ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਚਿੰਤਕ (spiritual thinker) ਵੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੁਲੀਨ ਜੀਵਨ, ਅਮੀਰੀ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬੇ ਤੋਂ ਅਸੰਤੁਸ਼ਟ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ, ਇਮਾਨਦਾਰ, ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦੌਲਤ ਦਾ ਤਿਆਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਵਾਂਗ ਰਹਿਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇਹ ਨਿੱਜੀ ਸੰਘਰਸ਼, ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਿਚਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਝਲਕਦੇ ਹਨ।

‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਹੈ, ਕੋਂਸਟੈਂਟਿਨ ਲੇਵਿਨ (Konstantin Levin)। ਲੇਵਿਨ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਬਨਾਵਟੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਪਰਿਵਾਰ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਆਲੋਚਕ (critics) ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੇਵਿਨ ਦਾ ਪਾਤਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੈ। ਇਹ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਇੱਕੋ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਬੁਣਿਆ।

---

ਦੋ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਵਾਦਗ੍ਰਸਤ ਅੰਤ

‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਦੀ ਬਣਤਰ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਖਾਸ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਐਨਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਟਾਲਸਟਾਏ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋ ਸਮਾਨਾਂਤਰ (parallel) ਪਰ ਬਿਲਕੁਲ ਵੱਖਰੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਚਲਾਇਆ ਹੈ।

ਇੱਕ ਪਾਸੇ, ਐਨਾ ਅਤੇ ਵਰੋਂਸਕੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਕ ਜਨੂੰਨੀ, ਸ਼ਹਿਰੀ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਬਾਹੀ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਲੇਵਿਨ ਅਤੇ ਕਿੱਟੀ (Kitty) ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਿਆਰ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਵਿਕਸਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਵਿਆਹ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ‘ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ। ਟਾਲਸਟਾਏ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਪਿਆਰ, ਵਿਆਹ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਹ ਨਾਵਲ, 1873 ਤੋਂ 1877 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਨਾਵਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੀਰੀਅਲਾਈਜ਼ (serialize) ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਇਸਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਵਿਵਾਦ ਹੋਇਆ।

ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਇਸ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਹਿੱਸਾ ਇਸਦੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੰਪਾਦਕ ਨੇ ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਬਹਿਸ ਕਾਰਨ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ?

ਜਦੋਂ ਟਾਲਸਟਾਏ ਨਾਵਲ ਦਾ ਆਖਰੀ ਹਿੱਸਾ ਲਿਖ ਰਹੇ ਸਨ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਰੂਸ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਵਿਚਕਾਰ ਜੰਗ (Russo-Turkish War) ਛਿੜ ਗਈ ਸੀ। ਪੂਰੇ ਰੂਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ (nationalism) ਦੀ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਲਹਿਰ ਸੀ। ਪਰ ਟਾਲਸਟਾਏ, ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯੁੱਧ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਾਤਰ ਲੇਵਿਨ ਦੁਆਰਾ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕੀਤੀ।

ਮੈਗਜ਼ੀਨ, “ਦ ਰਸ਼ੀਅਨ ਮੈਸੇਂਜਰ” (The Russian Messenger), ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਮਿਖਾਇਲ ਕਾਟਕੋਵ (Mikhail Katkov) ਇੱਕ ਕੱਟੜ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਾਵਲ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਹਿੱਸਾ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਤਾਂ ਉਹ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਨਾਰਾਜ਼ ਹੋਏ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ “ਗੈਰ-ਦੇਸ਼ਭਗਤ” (unpatriotic) ਮੰਨਿਆ। ਇਸ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਹਿਮਤੀ ਕਾਰਨ, ਕਾਟਕੋਵ ਨੇ ਨਾਵਲ ਦੇ ਐਪੀਲੋਗ (epilogue) ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਵਿੱਚ ਛਾਪਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਟਾਲਸਟਾਏ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗੁੱਸਾ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤਿਮ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਪੈਂਫਲੇਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖੁਦ ਛਪਵਾਇਆ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ, ਨਾਵਲ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ।

---

Conclusion ਅੰਤ ਵਿੱਚ…

ਤਾਂ ਦੋਸਤੋ, ਇਹ ਸੀ ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਦੀ ਕਹਾਣੀ – ਇੱਕ ਨਾਵਲ ਜੋ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਪ੍ਰੇਮ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਹੈ। ਇਹ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਰੂਸੀ ਸਮਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਚਿੱਤਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਾਂ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪਿਆਰ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ, ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਸਵਾਲਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦਾ ਹੈ।

ਨਾਵਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਲਾਈਨ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ: “ਸਾਰੇ ਸੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ; ਹਰ ਦੁਖੀ ਪਰਿਵਾਰ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।” ਇਹ ਲਾਈਨ ਪੂਰੇ ਨਾਵਲ ਦਾ ਸਾਰ ਦੱਸਦੀ ਹੈ। ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ਅਤੇ ਲੇਵਿਨ ਦੀ ਖੋਜ ਅੱਜ ਵੀ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬੁਨਿਆਦੀ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੂੰਹਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਬਦਲਦੇ। ਇਹ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂ, ਲਗਭਗ 150 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਖਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਤੁਹਾਨੂੰ ‘ਐਨਾ ਕੈਰੇਨੀਨਾ’ ਬਾਰੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਲੱਗੀ? ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਕੋਈ ਕਲਾਸਿਕ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ? ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ਕੁਮੈਂਟ ਸੈਕਸ਼ਨ (comment section) ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਬਲੌਗ ਪੋਸਟ ਪਸੰਦ ਆਈ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨਾ ਨਾ ਭੁੱਲਣਾ। ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਬਲੌਗ ਨੂੰ ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰ ਲਓ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਦਿਲਚਸਪ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕੋ। ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਅਗਲੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ!