1 Km High Waterfall! 😱 Amazing and Dangerous Story of Angel Falls

1 Km High Waterfall! 😱 Amazing and Dangerous Story of Angel Falls: ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ: ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੀ ‘ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ’ ਤੋਂ ਸਵਰਗਾਂ ਤੋਂ ਡਿੱਗਦਾ ਝਰਨਾ: ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਦੋਸਤੋ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਫੈਕਟੋਪੀਡੀਆ (Punjabi FactoPedia) ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਸੁਆਗਤ ਹੈ! ਮੈਂ ਹਾਂ ਮਨਪ੍ਰੀਤ। ਝਰਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਰਿਸ਼ਮਾ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮਨ ਸ਼ਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਦੁੱਧ ਵਰਗੇ ਚਿੱਟੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗਣਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਾਹ ਰੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਨਿਆਗਰਾ (Niagara) ਜਾਂ ਵਿਕਟੋਰੀਆ (Victoria) ਫਾਲਸ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਝਰਨਿਆਂ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤ ਸੁਣਿਆ ਹੈ।

ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਝਰਨੇ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ? ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਝਰਨਾ ਜੋ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ! ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਝਰਨੇ, ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ (Angel Falls) ਦੀ। ਇਹ ਆਈਫਲ ਟਾਵਰ (Eiffel Tower) ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਅਤੇ ਨਿਆਗਰਾ ਫਾਲਸ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 15 ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਉੱਚਾ ਹੈ! ਪਰ ਇਸਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਿਰਫ਼ ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ, ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਪਾਇਲਟ, ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਅਦਭੁਤ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ।

ਇਸ ਬਲੌਗ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਲੱਭਾਂਗੇ:

• ਇਹ ਝਰਨਾ ਇੱਕ ਆਮ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ‘ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ’ (Lost World) ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ?
• ਇਸਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਇਲਟ, ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ, ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਪਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕੀ ਹੈ?
• ਅਤੇ, ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਝਰਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅੱਜ ਵੀ ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂਚਕ ਕਿਉਂ ਹੈ?

ਆਓ, ਦੱਖਣੀ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀਏ ਅਤੇ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਅਜੂਬੇ ਦੇ ਰਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਾਣੀਏ।

---

ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ: ਕਨਾਈਮਾ ਦੇ ਟੇਪੂਈ

ਇਹ ਝਰਨਾ ਇੱਕ ਆਮ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ‘ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ’ (Lost World) ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਜਵਾਬ ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੇ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ (geology) ਵਿੱਚ ਛੁਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਜਿਸ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਉਹ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦਾ ਕਨਾਈਮਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁਆਇਨਾ ਹਾਈਲੈਂਡਜ਼ (Guiana Highlands) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਇਸ ਖੇਤਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਖਾਸ ਗੱਲ ਹਨ “ਟੇਪੂਈ” (Tepuis)। ਟੇਪੂਈ ਸਥਾਨਕ ਪੇਮੋਨ (Pemón) ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਸ਼ਬਦ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਘਰ”। ਇਹ ਵਿਸ਼ਾਲ, ਚਪਟੀ-ਚੋਟੀ ਵਾਲੇ ਪਹਾੜ (flat-topped mountains) ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਲਗਭਗ ਸਿੱਧੀਆਂ, ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਟਰ ਉੱਚੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਟੇਪੂਈ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਬਣਤਰਾਂ (rock formations) ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ, ਜੋ ਅਰਬਾਂ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੈਂਡਸਟੋਨ ਪਠਾਰ (sandstone plateau) ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ ਹਨ।

ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ (isolated) ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਈਕੋਸਿਸਟਮ (ecosystem) ਵਿਕਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੇ ਪੌਦੇ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰ ਹਨ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੇ। ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਇੱਕ “ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ” ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋ ਕੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਲੇਖਕ ਆਰਥਰ ਕੋਨਨ ਡੋਇਲ (Arthur Conan Doyle) ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਵਲ “ਦਿ ਲੌਸਟ ਵਰਲਡ” ਲਿਖਿਆ ਸੀ।

ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਟੇਪੂਈ, ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਆਊਯਾਨ-ਟੇਪੂਈ (Auyán-tepui) ਜਾਂ “ਸ਼ੈਤਾਨ ਦਾ ਪਹਾੜ” ਹੈ, ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਝਰਨੇ ਦਾ ਕੋਈ ਰਵਾਇਤੀ ਸਰੋਤ (traditional source) ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੋਈ ਝੀਲ ਜਾਂ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ। ਇਸਦਾ ਪਾਣੀ ਸਿੱਧਾ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ, 700 ਵਰਗ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਚਪਟੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੀ ਭਾਰੀ ਬਾਰਸ਼ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਰਸ਼ ਦਾ ਪਾਣੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਕੇ ਇੱਕ ਨਦੀ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਟੇਪੂਈ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਖਾਈ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ।

---

ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਪਾਇਲਟ: ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਦੀ ਕਹਾਣੀ

ਇਸ ਝਰਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਪਾਇਲਟ, ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ, ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਕਿਉਂ ਪਿਆ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕੀ ਹੈ? ਇਸ ਝਰਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਸਾਹਸੀ (adventurer) ਜੇਮਸ “ਜਿਮੀ” ਏਂਜਲ ਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਇੱਕ ਬੁਸ਼ ਪਾਇਲਟ (bush pilot) ਸੀ ਜੋ ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਦੁਰਗਮ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਭਰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਕੋਈ ਖੋਜੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਸੋਨੇ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਸੀ।

1933 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਖਣਿਜ ਖੋਜੀ (prospector) ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਇੱਕ “ਸੋਨੇ ਦੀ ਨਦੀ” ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਊਯਾਨ-ਟੇਪੂਈ ਦੇ ਉੱਪਰੋਂ ਉੱਡ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਝਰਨੇ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ। ਭਾਵੇਂ ਸਥਾਨਕ ਪੇਮੋਨ ਲੋਕ ਇਸ ਝਰਨੇ ਬਾਰੇ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਉਹ ਪਹਿਲਾ ਬਾਹਰੀ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਧਿਆਨ ਇਸ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ।

ਪਰ ਕਹਾਣੀ ਇੱਥੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। 1937 ਵਿੱਚ, ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਮੈਰੀ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਸਾਥੀਆਂ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਵਾਪਸ ਆਇਆ। ਇਸ ਵਾਰ ਉਸਦਾ ਇਰਾਦਾ ਹੋਰ ਵੀ ਦਲੇਰਾਨਾ ਸੀ – ਉਹ ਆਪਣਾ ਛੋਟਾ ਜਹਾਜ਼, “ਏਲ ਰੀਓ ਕਾਰੋਨੀ” (El Rio Caroní), ਆਊਯਾਨ-ਟੇਪੂਈ ਦੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਉਤਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਉੱਥੇ ਉਸਨੂੰ ਸੋਨਾ ਮਿਲੇਗਾ।

ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸਨੇ ਲੈਂਡਿੰਗ (landing) ਕੀਤੀ, ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਪਹੀਏ ਟੇਪੂਈ ਦੀ ਦਲਦਲੀ ਜ਼ਮੀਨ (marshy ground) ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਨੱਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਜਹਾਜ਼ ਉੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਚਾਰੇ ਜਣੇ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ‘ਤੇ ਫਸ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਭੋਜਨ ਸੀ ਅਤੇ ਵਾਪਸ ਜਾਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਹਾਰੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 11 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ, ਖਤਰਨਾਕ, ਅਣਜਾਣ ਜੰਗਲਾਂ ਅਤੇ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸ ਮਨੁੱਖੀ ਬਸਤੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਏ। ਇਸ ਅਦੁੱਤੀ ਬਚਾਅ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਅਤੇ ਉਸਦੇ “ਏਂਜਲ’ਸ ਫਾਲ” ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਝਰਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਉਸਦੇ ਨਾਮ ‘ਤੇ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ।

---

ਸਵਰਗ ਦਾ ਸਫ਼ਰ: ਅੱਜ ਝਰਨੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ

ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਝਰਨੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅੱਜ ਵੀ ਇੰਨਾ ਔਖਾ ਅਤੇ ਰੋਮਾਂਚਕ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਆਸਾਨ ਹੈ। ਇਹ ਅੱਜ ਵੀ ਇੱਕ ਅਸਲ ਸਾਹਸ (adventure) ਹੈ। ਇਹ ਝਰਨਾ ਕਨਾਈਮਾ ਨੈਸ਼ਨਲ ਪਾਰਕ ਦੇ ਇੰਨੇ ਡੂੰਘੇ ਅਤੇ ਦੁਰਗਮ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ ਕਿ ਉੱਥੇ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸੜਕ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦੀ। ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਯਾਦਗਾਰੀ ਅਨੁਭਵ ਹੈ।

ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਨਾਈਮਾ ਨਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਤੱਕ ਉਡਾਣ ਭਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪਾਰਕ ਦਾ ਗੇਟਵੇ (gateway) ਹੈ। ਕਨਾਈਮਾ ਖੁਦ ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਝਰਨਿਆਂ ਨਾਲ ਘਿਰਿਆ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸਥਾਨ ਹੈ।

ਉੱਥੋਂ, ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮੋਟਰ ਵਾਲੀ ਲੱਕੜ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ, ਜਿਸਨੂੰ “ਕੂਰੀਆਰਾ” (curiara) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਵਿੱਚ ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਾਤਰਾ ਕਾਰਾਓ (Carrao) ਅਤੇ ਫਿਰ ਚੂਰੂਨ (Churún) ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਉੱਪਰ ਵੱਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਫ਼ਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੰਘਣੇ, ਅਣਛੂਹੇ ਰੇਨਫੋਰੈਸਟ (rainforest) ਅਤੇ ਟੇਪੂਈ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਨਜ਼ਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਕਈ ਘੰਟਿਆਂ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਕੈਂਪ (camp) ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਦੇ ਹੋ ਜਿੱਥੇ ਤੁਸੀਂ ਰਾਤ ਬਿਤਾਉਂਦੇ ਹੋ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਘੰਟੇ ਲਈ ਜੰਗਲ ਵਿੱਚੋਂ ਪੈਦਲ ਯਾਤਰਾ (hike) ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਫਿਰ, ਇਸ ਸਾਰੇ ਸਫ਼ਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਤੁਸੀਂ ਉਡੀਕ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ – ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੇਠਾਂ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਾ ਧੁੰਦ ਅਤੇ ਮਿੱਸਟ (mist) ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਜਾਦੂਈ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

---

ਨਾਮ ਤੋਂ ਪਰੇ: ਕੇਰੇਪਾਕੁਪਾਈ ਮੇਰੂ

ਭਾਵੇਂ ਦੁਨੀਆ ਇਸਨੂੰ ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ, ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਨਾਮ ਵੀ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਮੂਲ ਨਿਵਾਸੀ, ਪੇਮੋਨ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਲੋਕ, ਇਸ ਝਰਨੇ ਨੂੰ “ਕੇਰੇਪਾਕੁਪਾਈ ਮੇਰੂ” (Kerepakupai Merú) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ “ਸਭ ਤੋਂ ਡੂੰਘੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਝਰਨਾ“। ਇਹ ਨਾਮ ਝਰਨੇ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਮੂਲ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਆਊਯਾਨ-ਟੇਪੂਈ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਤੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।

ਪੇਮੋਨ ਲੋਕਾਂ ਲਈ, ਇਹ ਟੇਪੂਈ ਸਿਰਫ਼ ਪਹਾੜ ਨਹੀਂ ਹਨ; ਉਹ ਪਵਿੱਤਰ ਸਥਾਨ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਆਤਮਾਵਾਂ (spirits) ਦਾ ਵਾਸ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਸ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉਹ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਇਸ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਇਕਸੁਰਤਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਹਰ ਕੋਨੇ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।

2009 ਵਿੱਚ, ਵੈਨੇਜ਼ੁਏਲਾ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਹਿਊਗੋ ਸ਼ਾਵੇਜ਼ (Hugo Chávez) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਵਿਰਸੇ (indigenous heritage) ਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਝਰਨੇ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਕੇਰੇਪਾਕੁਪਾਈ ਮੇਰੂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਝਰਨਾ ਸਾਡਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਦੇ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਅਜੇ ਵੀ “ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ” ਨਾਮ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਸਥਾਨਕ ਨਾਮ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਜਗ੍ਹਾ ਦਾ ਆਪਣਾ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਅਕਸਰ ਬਾਹਰੀ ਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਛੁਪ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

---

ਇੱਕ ਕੁਦਰਤੀ ਅਜੂਬਾ

ਤਾਂ ਦੋਸਤੋ, ਇਹ ਸੀ ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ – ਇੱਕ ਝਰਨਾ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਜੀਵਤ ਸਬੂਤ ਹੈ, ਇੱਕ “ਗੁੰਮ ਹੋਈ ਦੁਨੀਆ” ਦਾ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦੁਆਰ ਹੈ। ਇਹ ਜਿਮੀ ਏਂਜਲ ਵਰਗੇ ਮਨੁੱਖੀ ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦੀ ਇੱਕ ਰੋਮਾਂਚਕ ਗਾਥਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੇਮੋਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਇਹ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਉਸ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਨਿਮਰ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੋਂ ਡਿੱਗਦੀ ਧਾਰਾ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਗ੍ਰਹਿ ਕਿੰਨਾ ਅਦਭੁਤ ਅਤੇ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਖਜ਼ਾਨਾ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਰਨਾ ਸਾਡਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਵੀ ਇਸਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਆਨੰਦ ਮਾਣ ਸਕਣ।

ਪੰਜਾਬੀ ਫੈਕਟੋਪੀਡੀਆ ‘ਤੇ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਇਸ ਖੂਬਸੂਰਤ ਸਫ਼ਰ ‘ਤੇ ਆਉਣ ਲਈ ਤੁਹਾਡਾ ਬਹੁਤ-ਬਹੁਤ ਧੰਨਵਾਦ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਏਂਜਲ ਫਾਲਸ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਕਿਹੜੀ ਲੱਗੀ? ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਹੇਠਾਂ ਕੁਮੈਂਟ ਸੈਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ।

ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਪੋਸਟ ਪਸੰਦ ਆਈ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਲਾਈਕ ਅਤੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰਨਾ ਨਾ ਭੁੱਲਣਾ। ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਬਲੌਗ ਨੂੰ ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰ ਲਓ ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਅਜਿਹੇ ਹੋਰ ਅਦਭੁਤ ਸਥਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਸਕੋ। ਮਿਲਦੇ ਹਾਂ ਅਗਲੀ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ। ਰੱਬ ਰਾਖਾ!